TECESSÜS ETME GIYBET ETME
Gönlünü kirletme.
Aklını kirletme.
Beynine, bedenine ihanet etme.
Tecessüs etme.
Gıybet etme.
Kendini şeytana teslim etme.
Kimsenin özelini, hatasını araştırma.
Kimse hakkında aşağılayıcı, hor görücü, kötüleyici konuşma.
Gizli kibrin içine düşme, gizli zalim olma.
Gönlünü, akılını kirletme, kendini şeytana esir etme.
Kur’ân’dan sunulan öğütleri can kulağıyla duy.
Çünkü Kur’ân senin iyi insan olmanı istiyor.
Çevrende kimseye kötülük etmemeni, kimsenin dedikodusunu etmemeni, kimsenin özelini eksiğini araştırmamanı, kimsenin gıybetini etmemeni tavsiye ediyor.
Duy, Kur’ân’ı duy, can kulağıyla duy.
İnsan olmanın, huzur bulmanın, hakikate ermenin kapısını aç.
Hucurât Sûresi 12: “Lâ tecessesû ve lâ yagteb ba’dukum ba’dâ.”
Meâli: Birbirinizin gizli yönlerini, özelini araştırmayın, gıybet etmeyin.”
Tecessüs etmek:
Cess kelime kökünden gelir.
Başkalarının sırlarını, gizli yönlerini araştırmak…
Başkalarının hatalarını, eksiklerini, özelini gizlice araştırmak…
Başkalarının kusurlarını, gafletini kötü niyetle araştırmak ve onları hor görmek…
Kendisini ilgilendirmeyen şeyleri kötü niyetli olarak öğrenmeye çalışmak…
Ve başkalarının kusurlarını orada burada anlatmak için öğrenmeye çalışmak…
Böyle kişilere ”Mütecessis” denilir.
Casus kelimesi de buradan gelir.
Gıybet etmek:
Tecessüs ederek, yani insanların hatalarını, özelini araştırarak öğrendiği bilgileri, kişileri aşağılamak, hor görmek için kullanmak demektir.
Gıybet eden, kendine göre eklemeler yapar, abartılar yapar, kişileri aşağılamak toplumda küçük düşürmek için dedikodu yapar.
Gıybet, gayb kelime kökünden gelir.
Gayb; gizli, görünmeyen, kapalı, kaybolan anlamlarına gelir.
Tecessüs eden kimse, gıybet etmeye düşer.
Gıybet; birilerinin kusurlarını araştırarak, orada burada anlatarak, insanları aşağılamak, onları küçük düşürmeye çalışmak demektir.
Kişinin kusurlarını, özelini araştırmak tecessüs’dür.
Kişinin kusurlarını orada burada anlatarak, kişileri aşağılamaya çalışmak, onları hor hakir görmek, arkasından dedikodu yapıp çekiştirmek gıybettir.
Gıybet Kur’ân’da, ölü kardeşinin etini yemeye benzetilmiştir.
Yani gıybet, çok kötü, iğrenç, kerih olarak gösterilmiştir.
Gıybet eden kimse, kişiliğini, kimliğini, insan olma özelliğini kaybetmiş kimsedir.
Gıybet eden kimse, Allah’a şahit olmayı, ilim üzere gitmeyi, edep üzere olmayı kaybetmiş kimsedir.
Gıybet eden kimse, hep başkaları hakkında onları aşağılamak için, küçük düşürmek için konuşur, yani dedikodu yapar.
Böyle kimseler, kendilerine bir amaç, maksat edinememiş kimselerdir.
Böyle kimseler başkalarını kötüleyerek, kendilerini üstün görmeye çalışan, gizli kibir içinde olan kimselerdir.
Ey kardeşim!
Kimsenin eksiğini, hatasını, özelini araştırma, tecessüs durumuna düşme.
Kimsenin kusurunu ortaya koymak için casusluk yapma.
İnsanoğlu beşerdir şaşar, kimsenin şaşmasını alaya alma, kendi şaşmana bak ve onu düzeltmeye çalış.
Kimse hakkında gıybet etme.
Kimsenin ardından konuşma, kimseyi aşağılama, kimseyi hor görme, gıybete düşme.
Bil ki gıybet gönlünü kirletir, Hakk yolunu kapatır.
Bil ki gıybet, seni kibirli yapar, zalim yapar.
Bil ki gıybet, seni senden uzaklaştırır, seni şeytanlaştırır.
Bil ki tecessüs ve gıybet, ölü kardeşinin etini yemek gibidir.
Bil ki gıybet eden kimse, yani birilerini dedikodu yaparak aşağılayan, hor gören kimse asla içsel huzura erişemez.
Ey kardeşim!
Sana gıybet etseler de, sen etme.
Sana hor baksalar da sen sakın bakma.
Senin hakkında dedikodu etseler de, sen onlar hakkında etme, sen onları Allah’a havale et geç.
Seni aşağılasalar da sen etme, sakın gıybete düşme.
Senin özelini, eksiğini gediğini araştırsalar da sen hiç kimsenin eksiğini görme.
Sana zulüm etseler de sen hiç kimseye etme.
Ey kardeşim!
Sen sen ol Hakk’ı anlamak için gayret et.
Sen sen ol kendini bilmek için hayret et.
Aklını sakın olumsuz şeylerle meşgul etme.
Dilini başkası hakkında konuşmak için meşgul etme.
Allah o beyni sana, varlığa baksın incelesin, yaratılışı düşünsün, yaratıcıya şahit olsun diye bahşetti.
Allah o beyni sana, ilim üzere olsun, hurafelerle uğraşmasın, edepten ayrılmasın diye bahşetti.
Kardeşim sakın beynine ihanet etme
Beynini ve tüm bedenini kavgalar, öfkeler, gıybet etmelerle sakın meşgul etme.
Ey kardeşim!
Sakın tecessüs etme.
Sakın gıybet etme.
İnsan beşerdir şaşar, kimsenin şaşmasıyla alay etme.
Gönlünü kirletme, aklını kirletme, huzursuzluğa kapı açma.
Beynine ihanet etme, bedenine ihanet etme, içsel bunalıma kapı açma.
Kur’ân boşuna bildirmemiş:
“Tecessüs ve gıybet ölü kardeşinin etini yemek gibidir.” Hucurât Sûresi 12