ZUHRUF SURESİ

 

-1-

حم

Hâ mîm

Ha mim

: zat, hu, zati ilahiye, nokta, Allah, kamil insan, mümin,

 

1- Hâ, Mîm

 

-2-

وَالْكِتَابِ الْمُبِينِ

Vel kitâbil mubîni

ve el kitâbi	: kitab, yazılı olan, hakikatler, varlık kitabı,
el mubin	: apaçık olan,

 

2- Her varlık apaçık bir kitaptır.

 

-3-

إِنَّا جَعَلْنَاهُ قُرْآنًا عَرَبِيًّا لَّعَلَّكُمْ تَعْقِلُونَ

İnnâ cealnâhu kur’ânen arabiyyen leallekum takılûn

İnnâ cealna hu	: muhakkak, düzenledik, sunduk, yaptık, kıldık, o
kuranen	: kuranı, kâinat kitabı, okunan şey,
arabiyyen	: anlaşılır bir dille, anlaşılır bir halde
Lealle kum takılune	: umulur ki akıl edersiniz, düşünüp anlarsınız

 

3- Kâinat kitabını anlaşılabilir bir halde düzenledik. Umulur ki düşünür anlarsınız.

 

-4-

وَإِنَّهُ فِي أُمِّ الْكِتَابِ لَدَيْنَا لَعَلِيٌّ حَكِيمٌ

Ve innehu fî ummil kitâbi ledeynâ le alîyyun hakîm

ve inne-hu	: muhakkak ki, o, o kâinat kitabı
Fi ummi el kitab	: içinde, ana kitap, asıl kitap, öz kitap
Ledey na	: katımızdaki, bizden,
Le aliyyin	: yüce, üstün, ilim sahibi,
hakimun	: hüküm hikmet, hâkim olan

 

4- Muhakkak ki o kâinat kitabı, Bize ait olan ana kitabın içindendir. Elbette bir ilim taşır, hikmet taşır.

 

-5-

أَفَنَضْرِبُ عَنكُمُ الذِّكْرَ صَفْحًا أَن كُنتُمْ قَوْمًا مُّسْرِفِينَ

E fe nadribu ankumuz zikre safhan en kuntum kavmen musrifîn

E fe nadribu	: değil mi, çarpmak, vurgu, nefes alıp vermek, bırakmak,
ankum	: sizden, sizin, sizinle,
el zikre	: zikir, anmak, anlamak,
Safhan en kuntum	: yüz çevirmek, bırakmak, terk etmek, olduğunuz,
Kavmen musrifine	: kavim, kimseler, müsrif, haddi aşan, aşırı giden,

 

5- Sizin her an nefes alıp vermeniz Bizim zikrimiz değil midir? Haddi aşan kimselerden olduğunuz o cehalet hâllerinizi terk edin.

 

-6-

وَكَمْ أَرْسَلْنَا مِن نَّبِيٍّ فِي الْأَوَّلِينَ

Ve kem erselna min nebîyin fîl evvelîn

ve kem erselna	: nice, açığa çıkmak, gönderdik, sunduk, biz,
min nebiyin	: haberci, hakikatleri bildiren
Fi el evveline	: öncekilerin içinde, evvel,

 

6- Daha öncekilerin içinden de hakikatleri bildiren, Bizi anlatan nice kimseler açığa çıktı.

 

-7-

وَمَا يَأْتِيهِم مِّن نَّبِيٍّ إِلَّا كَانُوا بِهِ يَسْتَهْزِؤُون

Ve mâ yetîhim min nebîyin illâ kânû bihî yestehziûn

ve mâ yetî him	: şey, ne, değil, gelen, onlar
min nebiyin	: haberci, hakikatleri bildiren,
Kanu bi hi yestehziune	: oldu, alay edenlerden, önemsemeyen,

 

7- Onlara hakikatleri bildiren biri gelmesin ki, onunla alay ederlerdi.

 

-8-

فَأَهْلَكْنَا أَشَدَّ مِنْهُم بَطْشًا وَمَضَى مَثَلُ الْأَوَّلِينَ

Fe ehleknâ eşedde minhum batşen ve medâ meselul evvelîn

Fe ehlek na	: böylece, helak olmak, yazık olmak, biz,
eşedde	: şiddetli, güçlü, şiddet,
Min hum batşen	: onları, baskı, zulüm, kuvvetle tutmak, şiddet, zorluk,
ve medâ	: gelip geçti,
meseli el evveline	: durum, gibi, misal, öncekiler, evvelki, daha önce

 

8- Onlar şiddet ve zor kullanma hâllerinde kaldılar. Böylece Bizi anlayamayıp helak olup gittiler ve daha önce de böyle durumlarda olanlar gelip geçti.

 

-9-

وَلَئِن سَأَلْتَهُم مَّنْ خَلَقَ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ لَيَقُولُنَّ خَلَقَهُنَّ الْعَزِيزُ الْعَلِيمُ

Ve le in seeltehum men halakas semâvâti vel arda le yekûlunne halakahunnel azîzul alîm

ve le in seelte hum	: elbette, eğer, sorsan, sorduğunda, onlar
men halaka	: kim, kimse, halk etti, var etti, yarattı,
El semavat ve el arda	: gökleri ve yeri
Le yekulune	: elbette derler, söylerler,
Halaka hunne	: halk etti, yarattı, var etti, onları
el aziz	: varlığın yüce sahibi, aziz olan, sıfatların sahibi
el alimu	: ilmin sahibi, ilmiyle var eden, alim olan

 

9- Elbette onlara: Gökleri ve yeri kim yarattı, diye sorduğunda, elbette onlar: Aziz olan, âlim olan yarattı, derler.

 

-10-

الَّذِي جَعَلَ لَكُمُ الْأَرْضَ مَهْدًا وَجَعَلَ لَكُمْ فِيهَا سُبُلًا لَّعَلَّكُمْ تَهْتَدُونَ

Ellezî cealekumul arda mehden ve cealelekum fîhâ subulen leallekum tehtedûn

Ellezî ceale lekum	: ki o düzenledi, sıfatlandırdı, var eden, size,
El arda mehden	: yeryüzü, yaydı, beşik, döşek,
ve ceale lekum	: düzenledi, yaptı, sundu, sizler,
Fîhâ subulen	: orada yollar, deliller
lealle-kum tehtedune	: umulur ki siz hakikatin yolunu bulursunuz,

 

10- Sizleri düzenleyen ve yeryüzünü yayıp döşeyen ve orada hakikatlere götüren yolları var eden O’dur. Umulur ki hakikate giden yolu bulursunuz.

 

-11-

وَالَّذِي نَزَّلَ مِنَ السَّمَاء مَاء بِقَدَرٍ فَأَنشَرْنَا بِهِ بَلْدَةً مَّيْتًا كَذَلِكَ تُخْرَجُونَ

Vellezî nezzele mines semâi mâenbi kader fe enşernâ bihî beldeten meyten kezâlike tuhrecûn

ve ellezî nezzele	: o ki, indirdik, sunduk, verdik,
min el semai	: gökten, semadan, ulvi âlem,
Maen bi kaderin	: su, rahmet, ilim, bir ölçü ile
Fe enşernâ bihi	: artık, sonra, yetiştirdik, çıkarttık, orada,
beldeten meyten	: ölü beldelerden, verimsiz, topraktan,
Kezalike tuhrecune	: işte böyle, siz, açığa çıkmak, var oldunuz

 

11- Bir ölçü ile rahmeti semadan indirdik. Böylece o rahmetle ölü beldelerden hayat verdik, işte bunun gibi sizi de açığa çıkardık.

 

-12-

وَالَّذِي خَلَقَ الْأَزْوَاجَ كُلَّهَا وَجَعَلَ لَكُم مِّنَ الْفُلْكِ وَالْأَنْعَامِ مَا تَرْكَبُونَ

Vellezî halakal ezvâce kulle hâ ve ceale lekum minel fulki vel enâmi mâ terkebûn

ve ellezî halaka	: o ki yaratandır, halk eden, var eden,
ezvace	: çift, eşler, türler, aynı yolda olan, birlik, çeşit
kulle ha	: hepsi, bütün
ve ceale lekum	: yapmak, düzenledi, siz,
min el fulki	: yörünge, sonsuzluk, sistem, gemi, yol, genetik,
ve el enâm	: tüm varlık, hareket eden şey, hayvan, sığır,
ma terkebune	: şey, ne, değil, taşımak, aşama, dönem, ayrılmadan

 

12- Ki O’dur bütün türleri vareden ve sizi de belli bir sistem içinde düzenleyen ve bütün varlığı kendi niteliklerinden vareden.

 

-13-

لِتَسْتَوُوا عَلَى ظُهُورِهِ ثُمَّ تَذْكُرُوا نِعْمَةَ رَبِّكُمْ إِذَا اسْتَوَيْتُمْ عَلَيْهِ وَتَقُولُوا سُبْحانَ الَّذِي سَخَّرَ لَنَا هَذَا وَمَا كُنَّا لَهُ مُقْرِنِينَ

Li testevû alâ zuhûrihî summe tezkurû ni’mete rabbikum izesteveytum aleyhi ve tekûlû subhânellezî sehhare lenâ hâzâ ve mâ kunnâ lehu mukrinîn

li testevû	: seva, yönelme, oturma, birleşme, beraber, denk
ala zuhuri hi	: açığa çıkan, apaçık görünen, zahir olan,
summe tezkurû	: sonra zikredin, anın, anlayın,
nimete	: nimet, nitelik, sıfatlar, lütuflar,
rabbi kum	: Rabbiniz, sizi vücudlandıran
izâ isteveytum aleyhi	: seva, birleşme, birlik olma, oturma, denk, onun
ve tekûlû subhane	: deyin, subhân, noksan sıfattan münezzehsin
Ellezî sehhare lena haza	: ki o hazırlar, meydana getiren, bizi bunları
ve mâ kunnâ lehu	: biz olmadık, değiliz, ona
mukrinine	: güç yetiren, güçlü olan,

 

13- O apaçık görünen varlığın birliğini anlama içinde olun, sonra sizi vücudlandıranın sıfatlarını düşünüp anlayın ve O’nun tüm varlıktaki birliğini anladığınızda: Noksan sıfatlardan münezzehsin, bizi ve her şeyi meydana getirensin, biz kendi gücümüzün sahibi değiliz, deyin.

 

-14-

وَإِنَّا إِلَى رَبِّنَا لَمُنقَلِبُونَ

Ve innâ ilâ rabbinâ le munkalibûn

ve innâ ila rabbina	: doğrusu biz, rabbimiz, bizi vücudlandıran,
Le munkalibûne	: elbette, inkılab eden, değişim, dönüş, çevrilmek,

 

14- Ve doğrusu biz: Bizi vücudlandıranı anlamada bir değişim içindeyiz, deyin.

 

-15-

وَجَعَلُوا لَهُ مِنْ عِبَادِهِ جُزْءًا إِنَّ الْإِنسَانَ لَكَفُورٌ مُّبِينٌ

Ve cealû lehu min ibâdihî cuzâ innel insâne le kefûrun mubîn

ve cealû lehu	: kıldı, yaptı, sundu, koştu, edindiler, olmak, ona
min ibadi hi	: kulluğu, o, o kulluğunda
cuzen	: cüz, kısım, ayrı, bir şeyin parçası,
inne el insane	: doğrusu, bir kısım, muhakkak insanlar
Le kefûrun	: hakikatleri örtüler, görmemezlikten geldi,
mubinun	: açıkça, apaçık olan,

 

15- Doğrusu insan, apaçık olan hakikatleri görmemezlikten geldi ve o kulluğunda kendini ayrı görüp, O’na ortak koştu.

 

-16-

أَمِ اتَّخَذَ مِمَّا يَخْلُقُ بَنَاتٍ وَأَصْفَاكُم بِالْبَنِينَ

Emittehaze mimmâ yahluku benâtin ve asfâkum bil benîn

Em ittehaze	: yoksa, ya da, edindi, alındı, çekildi, önemseme,
Mimma yahluku	: hangisi, şeyler, yaratılan, var olan,
benatin	: kız çoçuk,
ve asfakum	: tercih, tanımlama, istemek,
bi el benin	: erkek çocuk

 

16- Kız çocuklarının yaratılışında hangi şeyden dolayı onu istemekten çekindiler ve erkek çocuklarını tercih ettiler.

 

-17-

وَإِذَا بُشِّرَ أَحَدُهُم بِمَا ضَرَبَ لِلرَّحْمَنِ مَثَلًا ظَلَّ وَجْهُهُ مُسْوَدًّا وَهُوَ كَظِيمٌ

Ve izâ buşşire ehaduhum bi mâ darabe lir rahmâni meselen zalle vechuhu musvedden ve huve kezîm

ve izâ buşşire	: müjdelendiğinde, sevindirdiğinde, adam,
ehadu hum	: onlardan biri, onların birliği, birisi
bi mâ darabe	: şey, ne, değil, yükleme, atfetme, isnat etme,
li el rahman	: için, rahman, rahmet,
Meselen zalle	: gibi, örnek, durumu, gölge oldu,
vechu hu	: yüz, gerçek, o,
Musvedden	: kararmış, siyahlaşmış,
ve huve kezimun	: o, öfkeli, hiddetli, kızgın,

 

17- Onlardan birine, Rahmana isnat ettikleri kız çocuğu müjdelendiğinde; onun yüzü kararır, gölge gibi olur ve o öfkelenir.

 

-18-

أَوَمَن يُنَشَّأُ فِي الْحِلْيَةِ وَهُوَ فِي الْخِصَامِ غَيْرُ مُبِينٍ

E ve men yuneşşeu fîl hılyeti ve huve fîl hısâmi gayru mubîn

E ve men yuneşşeu	: mi, kimse, doğar, büyütülür, yetiştirilir,
fi el hilyeti	: içinde, ziynet, süs, sıfatlar, suret, güzel yüz,
ve huve fi el hisami	: o, mücadele içinde, kavga, tartışma, çıkar,
gayru mubin	: gayrı, başka, açıkça, açık, zahir, delil,

 

18- Sıfatların idrakinde yetiştirilen bir kimse, deliller üzere olmayan ve kavgalar içinde olan o kimse gibi midir?

 

-19-

وَجَعَلُوا الْمَلَائِكَةَ الَّذِينَ هُمْ عِبَادُ الرَّحْمَنِ إِنَاثًا أَشَهِدُوا خَلْقَهُمْ سَتُكْتَبُ شَهَادَتُهُمْ وَيُسْأَلُونَ

Ve cealûl melâiketellezîne hum ibâdur rahmâni inâsâ e şehidû halkahum setuktebu şehâdetuhum ve yuselûn

ve cealû	: kıldılar, yaptılar, isnat etti,
el melaikete	: melekler, her varlıktaki güç
Ellezine hum	: o kimseler, kendileri, onlar,
ibadi el rahman	: kullar, rahmanın, rahmet, tüm varlığı nuruyla saran,
inasen	: dişilik, alıştırma, ünsiyet, yakınlık,
e şehidu halka hum	: tanık, şahit, bilen, onları yarattı
se-tuktebu	: yazılacak, yazmış olan
Şehadetum hum	: tanık olmak, görmek, bilmek, onlar,
ve yuselûne	: sorun, sorgulayın, araştırın,

 

19- Onlar Rahmanın kulları olan meleklere de dişilik isnat ettiler. Onlar yaratılışa tanık mı olmuşlar, yazılmış olanı onlar görmüşler mi? Hakikatleri anlamak için sorgulayın, araştırın.

 

-20-

وَقَالُوا لَوْ شَاء الرَّحْمَنُ مَا عَبَدْنَاهُم مَّا لَهُم بِذَلِكَ مِنْ عِلْمٍ إِنْ هُمْ إِلَّا يَخْرُصُونَ

Ve kâlû lev şâer rahmânu mâ abednâhum mâ lehum bi zâlike min ilmin in hum illâ yahrusûn

ve kâlû lev şae	: dediler, eğer, diledi, istedi,
el rahman	: rahman, rahmet, varlığı nuruyla saran,
mâ abednâ-hum	: şey, ne, değil, kulluk, tapmazdık, onlara
mâ lehum	: onların yoktur, bu konuda ilimden, bilgi
bi zalike min ilmin	: bunda, bu konuda, bir bilgi, ilim,
İn hum illa yahrusune	: onlar, sadece, haris, yalanlarda kalan, çıkarcı,

 

20- Dediler ki: Eğer Rahman isteydi biz onlara kulluk etmezdik. Onların bu konuda bir bilgileri yoktur, onlar sadece kendi çıkarlarına göre hareket edenlerdir.

 

-21-

أَمْ آتَيْنَاهُمْ كِتَابًا مِّن قَبْلِهِ فَهُم بِهِ مُسْتَمْسِكُونَ

Em âteynâhum kitâben min kablihî fe hum bihî mustemsikûn

Em âteynâ hum	: yoksa, sunduk, verdik, onlar
kitaben	: kitap, hakikatler, varlık kitabı, yazılı olan,
min kablihi	: ondan önce, daha önce, kendilerine göre,
Fe hum bihi mustemsikune	: böylemi onlar, anlayışları, tutunan, sarılan

 

21- Yoksa onlar, sunduğumuz tüm varlık kitabından, kendilerine göre böyle mi anlayıp algıladılar.

 

-22-

بَلْ قَالُوا إِنَّا وَجَدْنَا آبَاءنَا عَلَى أُمَّةٍ وَإِنَّا عَلَى آثَارِهِم مُّهْتَدُونَ

Bel kâlû innâ vecednâ âbâenâ alâ ummetin ve innâ alâ âsârihim muhtedûn

Bel kalu inna vecedna	: hayır, bilakis, dediler, biz bulduk
Abae na ala ummetin	: atalarımız, bir yol, inanç üzerine
Ve inna ala asarihim	: biz, iz üzere, işaret, gösterge, adet, onlar
muhtedun	: gösterilen yol üzere olan, yolunda olan,

 

22- Bilakis, dediler ki: Biz atalarımızı bir inancın yolu üzerine bulduk ve biz onların gösterdikleri yol üzere, onların adetleri üzere oluruz.

 

-23-

وَكَذَلِكَ مَا أَرْسَلْنَا مِن قَبْلِكَ فِي قَرْيَةٍ مِّن نَّذِيرٍ إِلَّا قَالَ مُتْرَفُوهَا إِنَّا وَجَدْنَا آبَاءنَا عَلَى أُمَّةٍ وَإِنَّا عَلَى آثَارِهِم مُّقْتَدُونَ

Ve kezâlike mâ erselnâ min kablike fî karyetin min nezîrin illâ kâle mutrefûhâ innâ vecednâ âbâenâ alâ ummetin ve innâ alâ âsârihim muktedûn

ve kezâlike ma ersel na	: işte, açığa çıkmasın, irsal, biz, hakikatimiz,
min kablike	: senden önce, daha önce,
fî karyetin	: beldenin içine, bulundukları yer, beldeye, köy,
min nezirin	: uyarıcı, hakikatleri açıklayıp uyaran,
İlla kale mutrefu ha	: ancak dedi, süslü, varlıklı, arzularına, bildiklerine
İnnâ vecedna	: muhakkak, elbette, biz bulduk,
abaena ala ummetin	: atalarımız, bir yol, inanç üzere
ve inna alâ âsâri-him	: biz, üzerine, işaret, iz, adet, gösterge, onlar
muktedun	: yolunda olma, ayrılmama

 

23- İşte senden önce de, beldelerdeki kimselere hakikatleri açıklayıp uyaran, Bizi anlatan biri açığa çıkmasın ki, orada kendi bildiklerine göre hareket edenler şöyle derler: Elbette biz, atalarımızı bir inancın yolu üzere bulduk ve biz onların gösterdikleri yoldan ayrılmayız.

 

-24-

قَالَ أَوَلَوْ جِئْتُكُم بِأَهْدَى مِمَّا وَجَدتُّمْ عَلَيْهِ آبَاءكُمْ قَالُوا إِنَّا بِمَا أُرْسِلْتُم بِهِ كَافِرُونَ

Kâle e ve lev citukum bi ehdâ mimmâ vecedtum aleyhi âbâekum kâlû innâ bi mâ ursıltum bihî kâfirûn

Kâle e ve lev citu	: hakikatleri gösteren dedi, bildirsem demi, getirme,
kum bi ehda	: siz, yol gösterme, hakikatin yolu,
mimmâ vecedtum	: şeyden, şeyler, nesneler, siz bulduğunuz,
aleyhi abaekum	: onlara, üzerlerine, atalarınız
Kalu inna bi ma ursiltum	: derler, biz, gönderilmedin, açıklanan şeyler,
Bi hi kafirune	: kabul etmeyen, hakikati görmemezlikten gelen

 

24- Hakikatleri gösteren dedi ki: Atalarınızdan size gelen, onlardan bulduğunuz şeylerden daha iyi olan bir hakikat yolunu size bildirsem de mi, o yoldan ayrılmazsınız? Dediler ki: Doğrusu biz, senin bize açıkladığın şeyleri kabul etmeyiz.-

 

25-

فَانتَقَمْنَا مِنْهُمْ فَانظُرْ كَيْفَ كَانَ عَاقِبَةُ الْمُكَذِّبِينَ

Fentekamnâ minhum fanzur keyfe kâne âkıbetul mukezzibîn

Fe intekamnâ	: böylece, intikam aldık, nimetin zıddı, mahrum,  onlar,
min hum	: onlarda, kendilerinde, onlardan,
Fe unzur	: böylece, bakıp görmek, l
Keyfe kane akibeti	: nasıl oldu, sonu, akıbet, netice, sonuç
el mukezzibine	: yalanlayanlar, yalanlarda kalanlar,

 

25- Böylece onlar, kendilerindeki nimetlerimizi anlamaktan mahrum kaldılar. Böylece hakikatlere karşı yalanlarda kalanların akıbetleri nasıl oldu bakıp görün.

 

-26-

وَإِذْ قَالَ إِبْرَاهِيمُ لِأَبِيهِ وَقَوْمِهِ إِنَّنِي بَرَاء مِّمَّا تَعْبُدُونَ

Ve iz kâle ibrâhîmu li ebîhi ve kavmihî innenî berâun mimmâ tabudûn

ve iz kâle ibrahimu	: demişti, İbrahim,
Li ebi hi ve kavmi-hi	: babasına ve kavmine
inne ni beraun	: muhakkak, ben, uzağım,
Mimma tabudune	: şeylerden, taptığınız, kulluk ettiğiniz, ibadet

 

26- İbrahim babasına ve kavmine demişti ki: Muhakkak ki ben, sizin ibadet ettiğiniz şeylerden uzağım.

 

-27-

إِلَّا الَّذِي فَطَرَنِي فَإِنَّهُ سَيَهْدِينِ

İllellezî fataranî fe innehu se yehdîn

İllâ ellezi fatara ni	: ancak, kim, beni yaratan, tüm varlığı var eden, çıkaran
Fe inne hu se yehdi ni	: muhakkak, o, yol gösteren, ben

 

27- Beni ve tüm varlığı var eden, işte ancak bana yol gösteren O’dur.

 

-28-

وَجَعَلَهَا كَلِمَةً بَاقِيَةً فِي عَقِبِهِ لَعَلَّهُمْ يَرْجِعُونَ

Ve cealehâ kelimeten bâkıyeten fî akıbihî leallehum yerciûn

ve ceale-hâ kelimeten	: kıldı, yaptı, o, bu kelime
Bâkiyeten	: bâki, kalıcı olan,
fi akibi hi	: ardından, sonrakiler içinde,
lealle-hum yerciune	: umulur ki onlar, hakikatleri anlayıp dönerler

 

28- Ardından gelecek olanlar için, kalıcı olan bu kelimeyi onlara bıraktı. Umulur ki onlar hakikatleri anlayıp dönerler.

 

-29-

بَلْ مَتَّعْتُ هَؤُلَاء وَآبَاءهُمْ حَتَّى جَاءهُمُ الْحَقُّ وَرَسُولٌ مُّبِينٌ

Bel metta’tu hâulâi ve âbâehum hattâ câehumul hakku ve resûlun mubîn

Bel meta tu haulai	: hayır, ancak, varlık, meta, menfaat peşinde koşanlar
ve âbâe-hum	: onların ataları, bile, hem de, onlara geldi
hatta cea hum el hakk	: hatta, bile, geldi, sundu, onlar, hak, gerçek, hakikat
ve resulun	: resul, hakikati gösteren,
mubin	: apaçık açıklayan, açıkça,

 

29- Bilakis onlar bir menfaat peşinde koştular. Onlara ve onların atalarına hakikatler sunuldu. Onlara hakikatleri apaçık açıklayan Resul geldi.

 

-30-

وَلَمَّا جَاءهُمُ الْحَقُّ قَالُوا هَذَا سِحْرٌ وَإِنَّا بِهِ كَافِرُونَ

Ve lemmâ câe humul hakku kâlû hâzâ sihrun ve innâ bihî kâfirûn

ve lemmâ cea hum	: sunulduğu, geldiği zaman, onlara
el hakku	: hakk, gerçek, hakikat,
Kâlû haza sihrun	: dediler, bu sihir, maskaralık, aldatmaca,
ve innâ bihi	: biz, onu, o sunulanlar,
kafirune	: kabul etmeyen, örten, hakikati görmemezlikten gelen

 

30- Onlara hakikatler sunulduğu zaman: Bu aldatmacadır ve biz o sunulanları kabul etmeyiz, dediler.

 

-31-

وَقَالُوا لَوْلَا نُزِّلَ هَذَا الْقُرْآنُ عَلَى رَجُلٍ مِّنَ الْقَرْيَتَيْنِ عَظِيمٍ

Ve kâlû lev lâ nuzzile hâzel kur’ânu alâ raculin minel karyeteyni azîm

ve kâlû lev la nuzzile	: dediler, olsaydı, olmadan, indirilen, gelen, konaklayan
Hâzâ el kuranu	: bu kuran, ilahi sözler, sözler, okunan şeyler
ala raculin	: ileri gelen, büyük bir kişi, bilge kişi, bilgili kişi,
Min el karyeteyni	: beldelerin, köy, şehir,
azimin	: harika, mükemmel, yüce, büyük

 

31- Ve dediler ki: Bu okunan şeyler, tüm beldeler tarafından bilinen yüce bir kimseye gelseydi ya!

 

-32-

أَهُمْ يَقْسِمُونَ رَحْمَةَ رَبِّكَ نَحْنُ قَسَمْنَا بَيْنَهُم مَّعِيشَتَهُمْ فِي الْحَيَاةِ الدُّنْيَا وَرَفَعْنَا بَعْضَهُمْ فَوْقَ بَعْضٍ دَرَجَاتٍ لِيَتَّخِذَ بَعْضُهُم بَعْضًا سُخْرِيًّا وَرَحْمَتُ رَبِّكَ خَيْرٌ مِّمَّا يَجْمَعُونَ

E hum yaksimûne rahmete rabbik nahnu kasemnâ beynehum maîşetehum fîl hayâtid dunyâve refanâ ba’dahum fevka badın derecâtin li yettehıze badu hum badan suhriyyâ ve rahmetu rabbike hayrun mimmâ yecmaûn

E hum yaksimun	: onlar mı taksim ediyorlar, karar vermek,
rahmet rabbike	: rahmet, rabbinin
Nahnu kasem na	: biz, paylaştırma, noksansız dağıttık
beyne hum	: aralarında,
maîşete-hum	: maişet, yaşam için, geçimlikleri, onlar,
fi el hayat el dünya	: dünya hayatında, yaşamlarındaki,
ve refanâ	: yükselttik, yücelik, verdik,
Bada hum	: onların aralarında, bir kısmı, birbirlerine
fevka	: fevk, üst taraf, anlayış, yukarı,
Badin dereceler	: bazısı, derece, mertebe, farklı özellik,
li yettehize	: edinme, almak, yararlanma, yardım için sarılmak,
Badu hum badan suhriyyen	: birbirleriyle alay etmesinler,
Ve rahmet rabb ke	: Rabbinin rahmeti
hayrun mimma	: iyi güzel olan şeyler, hayırlı olan, faydalı olan,
yecmeun	: toplanmak, birleşen,

 

32- Rabbin rahmetini onlar mı taksim ediyorlar? Dünya hayatında onların yaşayabilmeleri için, ihtiyaçlarını onların aralarında noksansız dağıttık ve onların birbirlerine yardımcı olmaları için, onlara farklı özellikler verdik. Onlar birbirleriyle alay etmesinler ve Rabbin rahmetinde olsunlar, hayırlı olan şeylerde toplansınlar.

 

-33-

وَلَوْلَا أَن يَكُونَ النَّاسُ أُمَّةً وَاحِدَةً لَجَعَلْنَا لِمَن يَكْفُرُ بِالرَّحْمَنِ لِبُيُوتِهِمْ سُقُفًا مِّن فَضَّةٍ وَمَعَارِجَ عَلَيْهَا يَظْهَرُونَ

Ve lev lâ en yekûnen nâsu ummeten vâhıdeten le cealnâ limen yekfuru bir rahmâni li buyûtihim sukufen min fıddatin ve meârice aleyhâ yazherûne

ve lev lâ en yekune en nas	: olmadılar, olması, insanlar
Ummeten	: benzer özellikleri olan, topluluk, aynı anadan gelen
vahideten	: tek, birlik,
le ceal na	: yaptık, kıldık, düzenledik,
li men yekfuru	: kim için, hakikati örterler,
bi el rahman	: varlığı nuruyla saran, rahmanı, rahmetini
li buyûti-him	: gönül âlemi, ev, beden, onlar
sukufen	: durum, tavan, üst, yüceltme,
min fiddat	: gümüş, parlak, temiz,
ve meârice	: manevi yükselme, ulvi makam, merdiven, makam,
aleyha yazherune	: üzerinde, kendilerinde, göstermek, açığa çıkan,

 

33- İnsanları bir birlik içinde, benzer özellikler halinde düzenlediğimiz hâlde, onlar birliğin hakikatlerinde olamadılar. Gönül âlemini yüceltme, tertemiz yapmaları içinde değil ve kendi üzerlerinde olan ulvi makamları anlama içinde değil, Rahmanın hakikatlerini örten kimselerden oldular.

 

-34-

وَلِبُيُوتِهِمْ أَبْوَابًا وَسُرُرًا عَلَيْهَا يَتَّكِؤُونَ

Ve li buyûtihim ebvâben ve sururen aleyhâ yettekiûn

ve li buyûti him	: gönül âlemi, ev, beden, onlar,
ebvaben	: kapı, hakikatler,
ve sururen aleyha	: zevk, huzur, koltuk, rahatlık, dayanmak, o, onu, bu, orada
yettekiune	: yaslanmak, dayanmak, o halde hareket etmek,

 

34- Onlar bedenlerinin içindeki hakikatleri araştırma içinde olsunlar ve ulaştıkları hakikatlere dayansınlar, o halde hareket etsinler.

 

-35-

وَزُخْرُفًا وَإِن كُلُّ ذَلِكَ لَمَّا مَتَاعُ الْحَيَاةِ الدُّنْيَا وَالْآخِرَةُ عِندَ رَبِّكَ لِلْمُتَّقِينَ

Ve zuhrufâ ve in kullu zâlike lemmâ metâul hayâtid dunyâ vel âhiretu inde rabbike lil muttekîn

ve zuhruf	: ortaya çıkan güzellik, süsler, altın, değerler
ve in kullu zalike	: tüm bu, işte bunlar,
Lemmâ metau	: yalnız, sadece, değil,  eşya, meta, faydalanma, çıkar,
el hayâti ed dunyâ	: dünya hayatı
ve el âhiretu	: âhiret, sonunda
İnde rabb ke	: ona ait, katında, rabbin, vücudlandıran,
li el muttekin	: fenalardan sakınan, şirk koşmayanlar için

 

35- Ortaya çıkan güzellikler ve tüm bunlar, dünya hayatı için bir çıkar değildir. Fenalardan sakınan, Allah’a ortak koşmayanlar için sonunda Rabbine ait hakikatlere ulaşmak vardır.

 

-36-

وَمَن يَعْشُ عَن ذِكْرِ الرَّحْمَنِ نُقَيِّضْ لَهُ شَيْطَانًا فَهُوَ لَهُ قَرِينٌ

Ve men yaşu an zikrir rahmâni nukayyıd lehu şeytânen fe huve lehu karîn

ve men yaşu	: kim yüz çevirir, önemsemez,
an zikri el rahman	: zikri, anmak, rahman, varlığı nuruyla saran
Nukayyid lehu	: musallat, o hallerde kalır, o,
şeytanen	: şeytani haller, kötülük halleri,
Fe huve lehu karinun	: böylece, artık, o, ona yakındır.

 

36- Kim Rahman’ı anmaktan yüz çevirirse; o şeytani hallerde kalır, böylece o, o hallerine yakın olur.

 

-37-

وَإِنَّهُمْ لَيَصُدُّونَهُمْ عَنِ السَّبِيلِ وَيَحْسَبُونَ أَنَّهُم مُّهْتَدُونَ

Ve innehum le yasuddûnehum anis sebîli ve yahsebûne ennehum muhtedûn

Ve inne hum	: muhakkak, onlar,
le yasuddûne hum	: çevirir, döndürür, uzaklaşırlar
ani es sebîli	: yoldan, hak yolu,
ve yahsebûne	: zannederler, cehaletine göre davranmak
enne-hum muhtedune	: onlar doğru yoldalar, yönlendirildi

 

37- Muhakkak ki o hâllerde olanlar hakk yolundan uzaklaşırlar ve onlar zannederler ki doğru yoldadırlar.

 

-38-

حَتَّى إِذَا جَاءنَا قَالَ يَا لَيْتَ بَيْنِي وَبَيْنَكَ بُعْدَ الْمَشْرِقَيْنِ فَبِئْسَ الْقَرِينُ

Hattâ izâ câenâ kâle yâ leyte beynî ve beyneke budel meşrikayni fe bisel karîn

Hattâ iza cea na	: ayrıca, yaptı, anladığında, işledi, geldi, yöneldi, bize
Kâle ya leyte	: dedi, keşke, olsaydı,
beyni	: arası, iki şeyin arası, benimle arası,
ve beyneke	: arası, seninle arası,
Bude el meşrikayni	: uzaklık, güneşin doğuşu kadar, doğu batı kadar
Fe bise el karinu	: işte bu ne kötü arkadaşlık, yakınlık

 

38- Bizi anlamaya başladığı zaman: Keşke o kötü hâllerle benim aram, doğu ile batı arası kadar uzak olsaydı, kötü olan şeylere yakın olmuşum, der.

 

-39-

وَلَن يَنفَعَكُمُ الْيَوْمَ إِذ ظَّلَمْتُمْ أَنَّكُمْ فِي الْعَذَابِ مُشْتَرِكُونَ

Ve len yenfeakumul yevme iz zalemtum ennekum fîl azâbi muşterikûn

ve len yenfea-kum	: değil, yarar, fayda, siz,
el yevme	: vakit, zaman
iz zalemtum	: zulüm eden olduğunuzda, kötülük, haksızlık
enne kum fi el azabi	: şüphesiz siz, olursunuz, azap, sıkıntı,
muşterikune	: ortak olan, katılma, paylaşımcı, ilgili, müşterek

 

39- Kötü hâllerde olduğunuz vaktin size bir yararı olmaz. Şüphesiz siz o sıkıntılara ortak olursunuz.

 

-40-

أَفَأَنتَ تُسْمِعُ الصُّمَّ أَوْ تَهْدِي الْعُمْيَ وَمَن كَانَ فِي ضَلَالٍ مُّبِينٍ

E fe ente tusmius summe ev tehdîl umye ve men kâne fî dalâlin mubîn

E fe ente tusmiu	: sen işittirebilir misin, duymak, işittirme,
el summe	: hakikati duymayan, kulak vermeyen, sağırlar
Ev tehti	: veya, ya da, yol gösterme,
el umye	: bakmayan, hakikati görmeyen, kör, görmeyen,
ve men kane	: kim oldu, olan kimse
fi dalalin	: kendi cehaletine sapan, dalalet içinde
mubin	: apaçık

 

40- Hakikatleri duymayanlara sen işittirebilir misin? Ya da hakikatleri görmeyenlere ve apaçık bir dalalet içinde olan kimselere sen yol gösterebilir misin?

 

-41-

فَإِمَّا نَذْهَبَنَّ بِكَ فَإِنَّا مِنْهُم مُّنتَقِمُونَ

Fe immâ nezhebenne bike fe innâ minhum muntekımûn

fe immâ	: artık, bundan sonra, amma, lakin,
nezhebenne bike	: nezih, tertemiz, saf, edinme, çalışma, sizden
Fe inna minhum	: fakat, artık, biz, onlardan, o hallerde olanlar,
muntekimune	: haktan mahrum kalma, nimetlerden mahrum kalma,

 

41- Bundan sonra o hâllerde olup Bizi anlamayanlar, hakikatlerin idrakinden mahrum kalacaklardır. Fakat sizden tertemiz olmaya çalışanlar başka.

 

-42-

أَوْ نُرِيَنَّكَ الَّذِي وَعَدْنَاهُمْ فَإِنَّا عَلَيْهِم مُّقْتَدِرُونَ

Ev nuriyennekellezî vaadnâhum fe innâ aleyhim muktedirûn

Ev nuriyenne ke	: ya da, nurumuz, aydınlık, görmek, anlamak, sen
Ellezi vaad nâ hum	: ki, vaad, yerine getirme, açığa çıkarma, tecelli, onlar
Fe inna aleyhim	: artık, biz, onlardaki, kendilerindeki, tüm varlık,
muktedirune	: güç sahibi, muktedir olan,

 

42- Ya da nurumuz üzere olanlar başka. Ki onlardaki tecellilerin sahibi Biziz, onlardaki gücün sahibi Biziz.

 

-43-

فَاسْتَمْسِكْ بِالَّذِي أُوحِيَ إِلَيْكَ إِنَّكَ عَلَى صِرَاطٍ مُّسْتَقِيمٍ

Festemsik billezî ûhıye ileyke inneke alâ sırâtın mustekîm

Fe istemsike	: artık, sarıl, tut, kavrama, algılama, sımsıkı sarılma,
Bi ellezi Uhiye ileyke	: vahy edilen, bildirilen, hay, diri, sana, sendeki,
İnne ke	: muhakkak ki sen,
ala sıratin mustakim	: dosdoğru hakikat yolu üzerindesin

 

43- Artık sen, sana bildirilene sımsıkı sarıl. Muhakkak ki sen dosdoğru hakikat yolu üzeresin.

 

-44-

وَإِنَّهُ لَذِكْرٌ لَّكَ وَلِقَوْمِكَ وَسَوْفَ تُسْأَلُونَ

Ve innehu le zikrun leke ve li kavmik ve sevfe tuselûn

ve inne-hu	: muhakkak ki, o
le zikrun	: elbette, zikir, anmak, anlamak,
Leke ve li kavmi-ke	: senin ve kavmin için, insanlar için
ve sevfe tuselune	: olacak, sorulacak, öğrenmek isteyin siz sorgulayın

 

44- Muhakkak ki o hakikatleri anlamak, anmak, senin için ve senin kavim için ve hakikatleri sorup öğrenmek isteyenler içindir.

 

-45-

وَاسْأَلْ مَنْ أَرْسَلْنَا مِن قَبْلِكَ مِن رُّسُلِنَا أَجَعَلْنَا مِن دُونِ الرَّحْمَنِ آلِهَةً يُعْبَدُونَ

Vesel men erselnâ min kablike min rusulinâ e cealnâ min dûnir rahmâni âliheten yubedûn

Ve sel	: sor, araştır,
men ersel na	: kimse, açığa çıkan, irsal, gönderdik, biz, hakikatimiz
min kabli-ke	: senden önce,
min resuli na	: hakikatleri anlatan, açığa çıkan, resul, biz,
e cealnâ	: edinmek, yapmak, etmek, sunmak, biz,
min duni el rahman	: rahmanda başka, ona ait,
Âliheten yubedune	: ilâhlar, ibadet, tapınma, kulluk

 

45- Senden önce hakikatlerimizi anlatmak için açığa çıkan kimselerde araştır, Rahmandan başka kulluk edilecek ilahlar mı var etmişiz?

 

-46-

وَلَقَدْ أَرْسَلْنَا مُوسَى بِآيَاتِنَا إِلَى فِرْعَوْنَ وَمَلَئِهِ فَقَالَ إِنِّي رَسُولُ رَبِّ الْعَالَمِينَ

Ve lekad erselnâ mûsâ bi âyâtinâ ilâ firavne ve melâihî fe kâle innî resûlu rabbil âlemîn

ve lekad erselna musa	: andolsun, açığa çıktı, biz, Musa
bi âyâti-nâ	: ayet, delillerimiz, işaretlerimiz,
ila firavne	: firavun, kibirlenen,
ve melaihi	: onun ileri gelenleri, büyüklenen, din adamları
Fe kale inni	: sonra, dedi, ben,
resulu	: hakikati gösteren, irsal, açığa çıkan,
rabbi alemin	: tüm varlığı vücudlandıran, âlemlerin Rabbi

 

46- Doğrusu Musa: Firavuna ve onun din adamlarına, delillerimizle Bizi anlatmak için açığa çıktı. Sonra da dedi ki: Ben tüm varlığı vücudlandıranı anlatmak için açığa çıktım.

 

-47-

فَلَمَّا جَاءهُم بِآيَاتِنَا إِذَا هُم مِّنْهَا يَضْحَكُونَ

Fe lemmâ câehum bi âyâtinâ izâhum minhâ yadhakûn

Fe lemma cea hum	: fakat, olduğunda, geldi, sundu,
bi ayatina	: işaretlerimiz, delillerimiz, ayet,
izâ-hum min ha yadhakune	: o zaman onlar, orada güldüler alay ettiler

 

47- Delillerimizle onlara geldiği zaman, onlar orada gülüp alay ettiler.

 

-48-

وَمَا نُرِيهِم مِّنْ آيَةٍ إِلَّا هِيَ أَكْبَرُ مِنْ أُخْتِهَا وَأَخَذْنَاهُم بِالْعَذَابِ لَعَلَّهُمْ يَرْجِعُونَ

Ve mâ nurîhim min âyetin illâ hiye ekberu min uhtihâ ve ehaznâhum bil azâbi leallehum yerciûn

ve mâ nurî-him	: göremediler, nurumuzu anlayamadılar, onlar,
min ayetin	: delillerimizin, ayet, işaret,
İllâ hiye ekberu	: ancak, o daha büyük, büyüklenmek,
min uhtiha	: diğerleri gibi,
ve ehaz nâ-hum	: almak, kalmak, edinmek, sarılmak, biz,
bi el azabi	: azap, sıkıntı veren haller, cehaletin sıkıntısı,
lealle-hum yerciune	: umulur ki, onlar hakikati anlayıp dönerler,

 

48- Onlar delillerimizdeki nurumuzu anlayamadılar. Ancak onlar da diğerleri gibi büyüklendiler ve Bizi anlayamayıp sıkıntı veren kendi cehaletlerine sarıldılar. Umulur ki o halde olanlar hakikatleri anlamak için dönerler.

 

-49-

وَقَالُوا يَا أَيُّهَا السَّاحِرُ ادْعُ لَنَا رَبَّكَ بِمَا عَهِدَ عِندَكَ إِنَّنَا لَمُهْتَدُونَ

Ve kâlû yâ eyyuhes sâhırud’u lenâ rabbeke bimâ ahide ındeke innenâ le muhtedûn

ve kâlû ya eyyuhe el sahiru	: dediler, ey, etkili olan, tesirli olan,
udu lena rabbe ke	: dua, talep et, iste, bizim için, rabbinden
bi mâ ahide	: şey, ne, değil, ahd, söz,
inde ke	: sana ait, senin yanına
inne-nâ le muhtedune	: gerçekten, biz, yönlendirme,

 

49- Dediler ki: Ey anlattıklarıyla etkili olan! Sana ait bir söz ile Rabbinden bizim için dua et; biz de doğru yola yönelelim.

 

-50-

فَلَمَّا كَشَفْنَا عَنْهُمُ الْعَذَابَ إِذَا هُمْ يَنكُثُونَ

Fe lemmâ keşefnâ an humul azâbe izâ hum yenkusûn

Fe lemma keşef na	: olduğunda, ortaya çıksa, keşif, fark, biz, hakikatimiz
an hum el azabe	: onlar sıkılır, azap, sıkıntı,
izâ hum yenkusune	: o zaman, onlar bozma, kopma, ayrılma, dönme, nakıs,

 

50- Fakat ne zaman hakikatlerimiz apaçık ortaya konsa; onlar sıkılırlar, sonra da onlar verdiği sözlerden dönerler.

 

-51-

وَنَادَى فِرْعَوْنُ فِي قَوْمِهِ قَالَ يَا قَوْمِ أَلَيْسَ لِي مُلْكُ مِصْرَ وَهَذِهِ الْأَنْهَارُ تَجْرِي مِن تَحْتِي أَفَلَا تُبْصِرُونَ

Ve nâdâ firavnu fî kavmihî kâle yâ kavmi e leyse lî mulku mısra ve hâzihil enhâru tecrî min tahtî e fe lâ tubsirûn

ve nâdâ firavnu	: seslendi, nida etti, firavun,
fi kavmi hi	: kendi kavine,
Kâle ya kavmi	: dedi, ey kavmim
e leyse li	: benim değil mi?
Mulku mısra	: mülk, mısır
ve hazihi el enhâru	: bu nehirler, ilim sahibi, akıp giden,
terci min tahti	: var olan, akan, tahtıma ait, makamımda,
e fe la tubsirune	: hâlâ mı bakıp görmez misiniz?

 

51- Firavun kendi kavmine seslendi ve dedi ki: Ey kavmim! Mısır’ın hükümdarı ben değil miyim? Makamımda bir ilim sahibi değil miyim? Hâlâ görmüyor musunuz?

 

-52-

أَمْ أَنَا خَيْرٌ مِّنْ هَذَا الَّذِي هُوَ مَهِينٌ وَلَا يَكَادُ يُبِينُ

Em ene hayrun min hâzellezî huve mehînun ve lâ yekâdu yubîn

Em ene hayrun min haza	: yoksa, ben daha hayırlı, bundan
Ellezî huve mehinin	: o ki, o, değersiz, düşük, önemsiz,
ve lâ yekâdu yubine	: yok, olmuyor, gösteri, bir açıklama yapamayan,

 

52- Yoksa ben, o değersiz olandan ve bir şey de gösteremeyenden daha hayırlı değil miyim?

 

-53-

فَلَوْلَا أُلْقِيَ عَلَيْهِ أَسْوِرَةٌ مِّن ذَهَبٍ أَوْ جَاء مَعَهُ الْمَلَائِكَةُ مُقْتَرِنِينَ

Fe lev lâ ulkıye aleyhi esviretun min zehebin ev câe meahul melâiketu mukterinîn

Fe lev la ulkiye aleyhi	: olmalı değil miydi, verilen, ona, üzerinde,
Esviretun	: bilezikler, değerler,
min zehebin	: altın, onun makamını gösteren üstün değerler
Ev cae mea hu	: veya geldi, onunla beraber, onun sahip oldukları,
el melâiketu	: melek, güçler, kuvveler,
mukterinine	: birleşmiş, eşlik eden, yanında,

 

53- Onun üzerinde onun değerini, makamını gösteren altın takılar olmalı değil miydi veya onun sahip olduğu güçlerle birlikte gelmeli değil miydi?

 

-54-

فَاسْتَخَفَّ قَوْمَهُ فَأَطَاعُوهُ إِنَّهُمْ كَانُوا قَوْمًا فَاسِقِينَ

Festehaffe kavmehu fe atâûh innehum kânû kavmen fâsikîn

Fe istehaffe	: böylece, hafife aldı, küçümsedi, önemsememe,
kavme hu	: kavmine, o
Fe atau hu	: o zaman, bunun üzerine, ona uydular
inne-hum kanu	: doğrusu onlar, oldu,
kavme fasikin	: kavim, kimseler, çıkan, sapan, hakikatin dışına çıkanlar

 

54- Böylece o, kavmine de hakikatleri hafife aldırdı. Böylece onlar da ona uydular. Doğrusu onlar o hâlleriyle fasık kimselerden oldular.

 

-55-

فَلَمَّا آسَفُونَا انتَقَمْنَا مِنْهُمْ فَأَغْرَقْنَاهُمْ أَجْمَعِينَ

Fe lemmâ âsefûnentekamnâ minhum fe agraknâhum ecmaîn

Fe lemma	: sonra, olduğunda,
asefu na	: esef, hüzün, pişman olmadı, biz
İntekam nâ	: nimetin zıddı, nimetlerimizi idrakte mahrum kalma,
min hum	: onlar, kendilerinde, onlarda,
Fe agrak nâ hum	: böylece, boğulmak, gark, biz, hakikatlerimiz, onlar
ecmaine	: hepsi, topluca, hep birlikte,

 

55- Sonra da Bizi anlayamamanın pişmanlığında da olmadılar. Böylece onlar, kendilerindeki nimetlerimizi anlamaktan mahrum kaldılar. Böylece onlar, Bizi anlayamamanın cehaletinde boğulup gittiler.

 

-56-

فَجَعَلْنَاهُمْ سَلَفًا وَمَثَلًا لِلْآخِرِينَ

Fe cealnâhum selefen ve meselen lil âhırîn

Fe cealnâ-hum	: kıldık, yaptık, sunduk, verdik, onlar,
selefen	: kendinden öncekiler,
ve meselen li ahirine	: mesel, örnek, gösterge, sonrakiler için,

 

56- İşte öncekilerin yaptıklarını, sonrakiler için bir gösterge kıldık.

 

-57-

وَلَمَّا ضُرِبَ ابْنُ مَرْيَمَ مَثَلًا إِذَا قَوْمُكَ مِنْهُ يَصِدُّونَ

Ve lemmâ duribebnu meryeme meselen izâ kavmuke minhu yasıddûn

ve lemmâ duribe	: çarpıcıdır, vurmak, isabet, anlatmak, sarsıcı bilgi
ibnu meryeme meselen	: Meryem’in oğlu, örnek, misal
İzâ kavmu ke	: o zaman, senin kavmin,
minhu yasıddun	: ona mani oldu, kovmak, tavır koymak,

 

57- Meryem’in oğlundan bir misal anlattığında, senin kavmin o anlatılanlara karşı tavır koydu.

 

-58-

وَقَالُوا أَآلِهَتُنَا خَيْرٌ أَمْ هُوَ مَا ضَرَبُوهُ لَكَ إِلَّا جَدَلًا بَلْ هُمْ قَوْمٌ خَصِمُونَ

Ve kâlû e âlihetunâ hayrun em huve mâ darebûhu leke illâ cedelâ bel hum kavmun hasımûn

ve kâlû e alihetu na	: dediler, bizim ilahlarımız,
hayrun	: hayırlı, daha hayırlı
Em huve	: yoksa, o,
ma darebu hu	: şey, ne, değil, vurgulama, anlatmak, vasfetmek, o
Leke illa cedelen	: senden başka, mücadele, çırpınan, cedelleşmek
bel hum	: hayır, lâkin, bilakis, işte onlar,
kavmun hasımıne	: kimseler, kavim, hasım, düşmanlık, karşı çıkan,

 

58- Dediler ki: Bizim ilahlarımız mı daha hayırlı yoksa o mu? Onu anlatmak için çırpınan, senden başka onu vasfeden yok. İşte onlar içlerinde düşmanlık taşıyan kimselerdir.

 

-59-

إِنْ هُوَ إِلَّا عَبْدٌ أَنْعَمْنَا عَلَيْهِ وَجَعَلْنَاهُ مَثَلًا لِّبَنِي إِسْرَائِيلَ

İn huve illâ abdun enamnâ aleyhi ve cealnâhu meselen li benî isrâîl

in huve illa abdun	: biz onu, ancak, kul, bir kul
enamna aleyhi	: nimet, varlık, nitelik, sıfatlarımızla, onu, ondaki,
ve cealnâ-hu	: kılmak, yapmak, sunmak, biz, o
meselen	: misal, örnek, gösterge,
li beni israil	: İsrailoğulları, hakk yolunda gidenler, Yakuboğulları

 

59- O sadece kendindeki Bizim niteliklerimizi anlatan bir kuldu ve onu hakk yolunda gidenler için bir örnek kıldık.

 

-60-

وَلَوْ نَشَاء لَجَعَلْنَا مِنكُم مَّلَائِكَةً فِي الْأَرْضِ يَخْلُفُونَ

Ve lev neşâu le cealnâ minkum melâiketen fîl ardı yahlufûn

ve lev neşau	: eğer, şayet, biz, dilek, istek,
le ceal na	: kıldık, yaptık, anlamak
Minkum melâiketen	: sizden, kendiniz, melekler, insandaki kuvveler, güçler
fî el ardı yahlufune	: yeryüzü, halef, ardından gelen, halef,

 

60- Eğer Bizi anlamak istiyorsanız; kendinizdeki kuvvelere, yeryüzünde ardınızdan gelenlere bakın.

 

-61-

وَإِنَّهُ لَعِلْمٌ لِّلسَّاعَةِ فَلَا تَمْتَرُنَّ بِهَا وَاتَّبِعُونِ هَذَا صِرَاطٌ مُّسْتَقِيمٌ

Ve innehu le ilmun lis sâati, fe lâ temterunne bihâ vettebiûni hâzâ sırâtun mustekîm

ve inne-hu le ilmun	: muhakkak, ilim,
li el saat	: vakit, zaman,
Fe lâ temterunne biha	: öyleyse, yok, kuşku, endişe, kaygı, ondan, ile,
ve ittebiû-ni	: uyun, tabi olun, takip edin, bana, hakikatlerime
Hâzâ siratun mustakim	: bu dosdoğru hakikatin yolu, hakikate giden yol

 

61- Muhakkak ki ilmin açığa çıkması belli bir zaman içindedir. Artık o hakikatlerden şüphe etmeyin ve Bana tâbi olun, işte dosdoğru hakikate giden yol budur.

 

-62-

وَلَا يَصُدَّنَّكُمُ الشَّيْطَانُ إِنَّهُ لَكُمْ عَدُوٌّ مُّبِينٌ

Ve lâ yasuddennekumu el şeytân innehu lekum aduvvun mubîn

ve lâ yasudde	: yok, engelleme, men etme, alıkoyma,
Enne kum el şeytânu	: sizi, şeytan, uzak olan, şeytani haller
inne-hu lekum	: muhakkak ki o, şüphesiz, size
aduvvun mubin	: apaçık düşmandır,

 

62- Şeytani halleriniz sizi hakikatlerden alıkoymasın. Şüphesiz o halleriniz sizin apaçık düşmanınızdır.

 

-63-

وَلَمَّا جَاء عِيسَى بِالْبَيِّنَاتِ قَالَ قَدْ جِئْتُكُم بِالْحِكْمَةِ وَلِأُبَيِّنَ لَكُم بَعْضَ الَّذِي تَخْتَلِفُونَ فِيهِ فَاتَّقُوا اللَّهَ وَأَطِيعُونِ

Ve lemmâ câe îsâ bil beyyinâti kâle kad ci’tukum bil hikmeti ve li ubeyyine lekum badellezî tahtelifûne fîh fettekûllâhe ve etîûni.

ve lemmâ câe	: geldiği zaman, anlattığı zaman, İsa
İsa	: İsa, zenginleştirme, genişletmek,
bi el beyyinâti	: apaçık delillerle açıklamak
Kâle kad citu kum	: dedi, oldu, size gelen, geldim
bi el hikmeti	: hikmet ile,
ve li ubeyyine lekum	: ve size beyan etmem, açıklamam için, size
Bade ellezi tahtelifune fihi	: bazı, bir kısım, onlar, ayrılık, farklılık, onun
Fe ittekû allâhe	: fenalara düşmekten sakın Allah’a şirk koşma,
ve etiu ni	: sözümü dinleyin, bana uyun,

 

63- İsa hakikatleri apaçık delillerle anlattığında dedi ki: Ayrılıklarda kaldığınız şeyleri, sizlere açıklamak için bir hikmet ile size geldim. Bundan sonra fenalara düşmekten sakının, Allah’a ortak koşmayın ve benim sözlerimi dinleyin.

-64-

إِنَّ اللَّهَ هُوَ رَبِّي وَرَبُّكُمْ فَاعْبُدُوهُ هَذَا صِرَاطٌ مُّسْتَقِيمٌ

İnnellâhe huve rabbî ve rabbukum fabudûh hâzâ sırâtun mustekîm

inne allâhe huve	: muhakkak, şüphesiz, Allah, O,
Rabbi	: rabbim, beni vücudlandıran,
ve rabbu-kum	: Rabbiniz, sizi vücudlandıran,
fe abudu hu	: öyleyse, artık, kulluk, o
Haza sıratun mustekîmun	: işte bu, dosdoğru yol budur

 

64- Şüphesiz Allah beni de vücudlandırandır ve sizi de vücudlandırandır. Artık O’nun kulu olduğunuzu anlayın. İşte dosdoğru yol budur.

 

-65-

فَاخْتَلَفَ الْأَحْزَابُ مِن بَيْنِهِمْ فَوَيْلٌ لِّلَّذِينَ ظَلَمُوا مِنْ عَذَابِ يَوْمٍ أَلِيمٍ

Fahtelefel ahzâbu min beynihim fe veylun lillezîne zalemû min azâbi yevmin elîm

Fe ihtelefe	: sonra, ihtilaf, farklılık, ayrılık,
el ahzabu	: hizip, grup, bölüm,
min beyni-him	: kendi aralarında
Fe veylun	: artık, vah, yazık, vay hallerine, hüsran, hüzün,
li ellezine zalemu	: kimseler için, kimselere, zalim, zulüm,
min azâbi yevmin	: azap, sıkıntı, gün, zaman, vakit,
elimin	: acı, elim,

 

65- Kendi aralarında guruplaşıp ayrılıklara düşenlere, zalimlik içinde olup günlerini başkalarına sıkıntı vermek içinde geçirenlere, hüsran vardır.

 

 

-66-

هَلْ يَنظُرُونَ إِلَّا السَّاعَةَ أَن تَأْتِيَهُم بَغْتَةً وَهُمْ لَا يَشْعُرُونَ

Hel yenzurûne illes sâate en tetiyehum bagteten ve hum lâ yeş’urûn

Hel yenzurûne	: görmezler mi? Bilmezler mi?
illa el saat	: ancak, vardır, zaman, saat, vakit,
en tetiye hum	: onlara gelmesi,
bagteten	: ansızın, beklenmedik
ve hum lâ yeşurûne	: onlar, yok, farkında değil, hissedemezler, şuursuz,

 

66- Onlar, o ölüm vaktinin ansızın geleceğini anlamazlar mı? Fakat onlar şuurlu olamadılar.

 

-67-

الْأَخِلَّاء يَوْمَئِذٍ بَعْضُهُمْ لِبَعْضٍ عَدُوٌّ إِلَّا الْمُتَّقِينَ

El ehillâu yevme izin ba’duhum li badîn aduvvun illel muttekîn

el ehillâu	: halil, uygunluk, dostluk, halleri,
yevme izin	: günleri, vakit, yetkili
badu-hum li badın	: bazınız bazınıza, birbirlerinize,
aduvvun	: düşmanlık halinde olan, kötülük peşinde olan,
İllâ	: ancak, başka,
el muttekine	: takva, fenalardan sakınma Allah’a ortak koşmamak

 

67- Fenalara düşmekten, Allah’a ortak koşmaktan sakınanların dışındakiler; birbirleriyle düşmanlık hallerindedirler, günlerini o hallerle geçirirler.

 

-68-

يَا عِبَادِ لَا خَوْفٌ عَلَيْكُمُ الْيَوْمَ وَلَا أَنتُمْ تَحْزَنُونَ

Yâ ibâdi lâ havfun aleykumul yevme ve lâ entum tahzenûn

yâ ibâdi	: ey kullarım, kulluğunu anlayanlar,
la havfun aleykum	: korku yok, size
el yevme	: gün, vakit, zaman, an
ve la entum tazenun	: yok, siz, mahzun olma, üzülme

 

68- Ey kulluğunu anlayanlar! Sizin için hiçbir zaman korku yoktur ve mahzun olmakta yoktur.

 

-69-

الَّذِينَ آمَنُوا بِآيَاتِنَا وَكَانُوا مُسْلِمِينَ

Ellezîne âmenû bi âyâtinâ ve kânû muslimîn

Ellezîne amenu	: iman, inanan o kimseler,
bi ayati na	: delillerimiz, ayetlerimiz,
ve kânû muslimine	: barış üzere olan, teslim olan,

 

69- Kulluğunu anlayan o kimseler; ayetlerimize inanmışlardır, barış ve huzur üzere hareket ederler.

 

-70-

ادْخُلُوا الْجَنَّةَ أَنتُمْ وَأَزْوَاجُكُمْ تُحْبَرُونَ

Udhulûl cennete entum ve ezvâcukum tuhberûn

Udhulû	: dâhil olun, girin, o halde olun,
el cennete entum	: cennet, huzur, bahçe, rahatlık, siz
ve ezvâcu-kum	: eş, birlik, aynı yolda olan, birlikte olan, denk, tür, siz
tuhberune	: sevinç, ferah, gönlü rahat, huzurlu

 

70- Size huzur içinde olmak vardır ve sizinle birlikte olanların gönülleri huzurludur.

 

-71-

يُطَافُ عَلَيْهِم بِصِحَافٍ مِّن ذَهَبٍ وَأَكْوَابٍ وَفِيهَا مَا تَشْتَهِيهِ الْأَنفُسُ وَتَلَذُّ الْأَعْيُنُ وَأَنتُمْ فِيهَا خَالِدُونَ

Yutâfu aleyhim bi sıhâfin min zehebin ve ekvâb ve fîhâ mâ teştehîhil enfusu ve telezzul ayun ve entum fîhâ hâlidûn

yutâfu aleyhim	: tavaf eden, dolaşan, hareket eden, onlar, o halde olanlar,
bi sihâfin min zehebi	: tepsi, altın, sunmak, vermek, anlatmak, kutsal değer
ve ekvab	: kulpsuz kadeh, gönül tertemiz, takıntısız,
Ve fiha mâ teştehî	: orada, şey, ne, değil, yok, dünyalık arzu,
hi el enfus	: enfûs, içalem, benlik, can,
ve telezzu el ayunu	: lezzet, tat, hoş, zevk, huzur, hissiyat, ayniyetin, göz, bakış
ve entum	: siz, sizler, kulluğunu anlayan sizler
fiha halidune	: siz, sizler, orada, o hallerde, sürekli, ebedi, devamlı,

 

71- O halde olanlar; kutsal değerleri sunmak üzere hareket ederler, takıntıları yoktur, gönülleri tertemizdir, iç âlemlerinde dünyalık arzuları yoktur ve gözlerinde huzur vardır. Onlara denir ki: Sizler devamlı o haller üzeresiniz.

 

-72-

وَتِلْكَ الْجَنَّةُ الَّتِي أُورِثْتُمُوهَا بِمَا كُنتُمْ تَعْمَلُونَ

Ve tilkel cennetulletî ûristumûhâ bi mâ kuntum tamelûn

ve tikle el cenneti	: işte bu, cennet, huzur,
Elleti ûristumû-hâ	: ki o, ona varis, hakkınız, vasiyet, miras, olundunuz
bi mâ kuntum tamelune	: sebebiyle, dolayı, siz oldunuz, yaptığınız, amelleriniz,

 

72- İşte yaptığınız şeyler karşılığında hak ettiğiniz o huzur budur.

 

-73-

لَكُمْ فِيهَا فَاكِهَةٌ كَثِيرَةٌ مِنْهَا تَأْكُلُونَ

Lekum fîhâ fâkihetun kesîretun minhâ tekulûn

Lekum fiha	: size, sizin için, orada, o hakikatler,
Fakihetun	: idrak, anlayış, kemalat, düşünmek, çözmek
kesiret	: kesret, çokluk, halk
min-hâ tekulune	: olan, ondan, yemek, lezzet, zevki, fayda, yarar,

 

73- Siz o hakikatleri anlamakla, kesretin birliğinin kemalât zevkinde olursunuz.

 

-74-

إِنَّ الْمُجْرِمِينَ فِي عَذَابِ جَهَنَّمَ خَالِدُونَ

İnnel mucrimîne fî azâbi cehenneme hâlidûn

İnne el mucrimine	: muhakkak ki fenalarda kalanlar
fî azâbi cehenneme	: içinde, azap, sıkıntı, cehennem, cehalet,
halidune	: devamlı, sürekli, hep o halde olmak,

 

74- Muhakkak ki fenalarda kalanlar, devamlı cehalet cehenneminin sıkıntısındadırlar.

 

-75-

لَا يُفَتَّرُ عَنْهُمْ وَهُمْ فِيهِ مُبْلِسُونَ

Lâ yufetteru anhum ve hum fîhi mublisûn

lâ yufetteru an hum	: yok, hafifleme, şaşırmış halde, şaşmaz onlar
ve hum fi hi mublisine	: onlar, orada, o halde, umutsuz, çaresiz

 

75- O halde olanlarda bir hafifleme yoktur ve onlar bir çaresizlik içindedirler.

 

-76-

وَمَا ظَلَمْنَاهُمْ وَلَكِن كَانُوا هُمُ الظَّالِمِينَ

Ve mâ zalemnâhum ve lâkin kânû humuz zâlimîn

ve mâ zalem nâ-hum	: zulüm eden değiliz, zalim, kötülük, onlar
ve lâkin kanu hum	: lakin, oldular, onlar,
el zalimin	: zalimlerden, zulmedenlerden

 

76- Biz onlara zulüm eden değiliz, fakat onlar kendilerine zulüm ederler.

 

-77-

وَنَادَوْا يَا مَالِكُ لِيَقْضِ عَلَيْنَا رَبُّكَ قَالَ إِنَّكُم مَّاكِثُونَ

Ve nâdev yâ mâliku li yakdi aleynâ rabbuk kâle innekum mâkisûn

ve nâdev	: seslendiler, nida ettiler, çağırdılar,
ya maliku	: ey malik, kâinatı idare eden, sahip olan
li yakdi aleyna	: hüküm, takdir, iş, yaratmak, kada, üzerimizde,
rabbu ke	: rabbin, seni vücudlandıran,
Kâle	: dedi, bildirildi,
innekum makisun	: muhakkak siz istediniz o hali, kıyas, benzetilme, duran

 

77- Nida ederler: Ey hakikatlere Malik olan! Biz üzerimizdeki Rabbin hükümlerini anlayamadık. Onlara bildirilir: Muhakkak ki o hâli siz istediniz.

 

-78-

لَقَدْ جِئْنَاكُم بِالْحَقِّ وَلَكِنَّ أَكْثَرَكُمْ لِلْحَقِّ كَارِهُونَ

Lekad cinâkum bil hakkı ve lâkinne ekserekum lil hakkı kârihûn

Lekad cina kum	: doğrusu, andolsun, size getirdik, sunduk,
bi el hakkı	: hakikatleri
ve lâkinne eksere kum	: velâkin, sizin çoğunuz
li el hakki	: hakikatleri, gerçekleri,
karihune	: kerih gördünüz, beğenmediniz

 

78- Doğrusu sizlere hakikatleri sunduk. Fakat sizlerden çoğunuz hakikatleri kerih gördünüz.

 

-79-

أَمْ أَبْرَمُوا أَمْرًا فَإِنَّا مُبْرِمُونَ

Em ebremû emren fe innâ mubrimûn

Em ebremu	: yoksa, sonuç, sağlam tuttu, karar verdiler, sahip çıktılar
emren	: işleyiş,
Fe inna mubrimune	: oysa, bize ait, sapasağlam belirlenmekte, varlıktaki işleyiş

 

79- Yoksa işleyişe onlar mı sahip çıktılar? Oysa tüm varlıktaki işleyiş Bize aittir.

 

-80-

أَمْ يَحْسَبُونَ أَنَّا لَا نَسْمَعُ سِرَّهُمْ وَنَجْوَاهُم بَلَى وَرُسُلُنَا لَدَيْهِمْ يَكْتُبُونَ

Em yahsebûne ennâ lâ nesmeu sırrehum ve necvâhum belâ ve rusulunâ ledeyhim yektubûn

Em yahsebûne	: yoksa zannetme, hesap etme, düşünmek,
enna la nesmeu	: olduğumuz, yok, işitmek, duymak,
sırre-hum	: sır, gizli olan, gizli hakikatler, varlığın sırrı, onlar
ve necva hum	: fısıltı, gizli, özel konuşma
Bela	: hayır, bilakis,
ve resulu nâ	: resul, biz, hakikatleri açıklayan,
ledey-him yektunube	: onların yanında, yazmak, yazdırdı, kitaptan okudu

 

80- Yoksa onlar, bahsedilen gizli hakikatleri ve onlara yapılan özel konuşmaları, biz duymadık diye mi iddia ediyorlar. Bilakis, Resullerimiz hakikatleri onların akıllarına yazdırdı.

 

-81-

قُلْ إِن كَانَ لِلرَّحْمَنِ وَلَدٌ فَأَنَا أَوَّلُ الْعَابِدِينَ

Kul in kâne lir rahmâni veledun fe enâ evvelul âbidîn

Kul en kane	: de ki, ben, eğer, oldu, için, her şey,
li el rahman	: rahman, nuruyla saran
Ve leda, veledun	: beden, oğul, döl, çocuk, bedenlenme,
Fe ene evvel	: böylece, ben, ilk, önce, ilk andan beri,
el abidun	: kulu, nuru

 

81- De ki: O her şeyi nuruyla sarandır ve bedenlendirendir. Ben ilk andan beri O’nun kuluyum.

 

-82-

سُبْحَانَ رَبِّ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ رَبِّ الْعَرْشِ عَمَّا يَصِفُونَ

Subhâne rabbis semâvâti vel ardı rabbil arşi ammâ yasıfûn

Subhâne	: yüzmek, her şey onda, noksan sıfattan münezzeh olan,
rabbi	: rab, vücudlandıran, şekillendiren,
es semâvâti ve al ardı	: semalar, gökler ve yerler
Rabbi	: rab, vücudlandıran, şekillendiren,
el arşı	: arş, makam, kürsü, her yerin, yükseklik, yücelik,
amma yasıfun	: anlatılmaz, tarife sığmaz, vasfedilemez,

 

82- De ki: Noksan sıfatlardan münezzehtir, göklerin ve yerin Rabbidir, tüm her şeyin Rabbidir, O tarife sığmaz.

 

-83-

فَذَرْهُمْ يَخُوضُوا وَيَلْعَبُوا حَتَّى يُلَاقُوا يَوْمَهُمُ الَّذِي يُوعَدُونَ

Fe zerhum yahûdû ve yelabû hattâ yulâkû yevme humullezî yûadûn

Fe zer hum	: artık, onları bırak,
yahudu	: kendi istekleri, boş şeyler, oynamak
ve yelabu	: oyun, eğlence,
Hattâ yulaku yevme	: hatta, buluşma, karşılaşma, gün, ölüm vakti
Hum ellezi yuadune	: onlar, ki o, vaad edilen,

 

83- Bundan sonra boş şeylerle uğraşanları, oyun eğlenceye dalanları bırak. Hatta onları, vaat edilen o ölüm vakti gelinceye kadar bırak.

 

-84-

وَهُوَ الَّذِي فِي السَّمَاء إِلَهٌ وَفِي الْأَرْضِ إِلَهٌ وَهُوَ الْحَكِيمُ الْعَلِيمُ

Ve huvellezî fîs semâi ilâhun ve fîl ardı ilâh ve huvel hakîmul alîm

ve huve ellezi	: ki o,
Fi el semai ilâhun	: göklerde olanlar, ilah, Allah, var eden, gücün sahibi,
ve fi el ard ilahun	: yerin, ilah, Allah, var eden, gücün sahibi,
ve huve el hakim	: o, hakim olan, hüküm hikmet sahibi,
el alim	: ilmin sahibi, ilmiyle var edendir

 

84- Ki O’dur göklerdeki gücün sahibi ve yerdeki gücün sahibi ve bütün her şeye hâkim olan, ilmin sahibi olan O’dur.

 

-85-

وَتَبَارَكَ الَّذِي لَهُ مُلْكُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَمَا بَيْنَهُمَا وَعِندَهُ عِلْمُ السَّاعَةِ وَإِلَيْهِ تُرْجَعُونَ

Ve tebârekellezî lehu mulkus semâvâti velardı ve mâ beynehumâ ve indehu ilmus sâah ve ileyhi turceûn

ve tebâreke ellezi	: mübarek, zatıyla yüce,
lehu mulku	: onun, mülk, hükümran, mülkün sahibi, idare eden,
es semâvâti ve el ardı	: semalar, gökler ve yerler
Ve ma beyne-humâ	: onlarda olan şeyler, ikisi arasında şeyler
ve inde-hu	: onun indinde, katında, ona ait,
ilmu es saat	: zamanın ilmi, vaktin bilgisi,
ve ileyhi turceune	: aslınız olan ona döndürüleceksiniz

 

85- Zatıyla yüce olandır, göklerin ve yerlerin ve onlarda olan şeylerin hükümranlığı O’nundur ve zamanın ilmi O’nun katındadır ve aslınız olan O’na döndürüleceksiniz.

 

-86-

وَلَا يَمْلِكُ الَّذِينَ يَدْعُونَ مِن دُونِهِ الشَّفَاعَةَ إِلَّا مَن شَهِدَ بِالْحَقِّ وَهُمْ يَعْلَمُونَ

Ve lâ yemlikullezîne yedûne min dûnihiş şefâte illâ men şehide bil hakkı ve hum yalemûn

ve lâ yemliku ellezine	: yok, gücü kudreti, malik, kimse
Yedune min dûni-hi	: isteme, etme, yönelen, ondan başka,
el şefate	: şefaat, cehaletten kurtaran,
İllâ men şehide	: ancak, vardır, kim, tanık, bilen, tanık, şahit olan
bi el hakkı	: hakikat, gerçek,
ve hum yalemune	: onlar, var olanlar, her şey, bilme, onun ilmiyle var olur

 

86- O’nu bırakıp ta zanlarına göre yöneldikleri şeylerin şefaat etmeye gücü yoktur. Ancak hakikatleri görüp bilmek isteyen kimseler şefaat bulur ve onlar bilenlerdir.

 

-87-

وَلَئِن سَأَلْتَهُم مَّنْ خَلَقَهُمْ لَيَقُولُنَّ اللَّهُ فَأَنَّى يُؤْفَكُونَ

Ve le in seeltehum men halakahum le yekûlunnallahu fe ennâ yufekûn

ve le in seelte hum	: eğer, diye, gerçekten, mutlaka, onlara sorsan
Men halaka hum	: kim, yarattı, var etti, halk etti,
Le yekûlunne Allah	: mutlaka, elbette, derler, Allah
Fe enna yufekune	: artık, buna rağmen, nasıl, dönüyorlar, gaflete düşme

 

87- Eğer onlara: Kendilerini kimin yarattığını sorsan, elbette Allah derler. Buna rağmen nasıl olur da gaflete düşerler.

 

-88-

وَقِيلِهِ يَارَبِّ إِنَّ هَؤُلَاء قَوْمٌ لَّا يُؤْمِنُونَ

Ve kîlihi yâ rabbi inne hâulâi kavmun lâ yuminûn

ve kili hi	: derler, demesi, konuşması, onun, o halde olanın
yâ rabbi	: ya Rabbi
İnne haulai kavmun	: muhakkak, doğrusu, bunlar, kavim, kimseler,
la yuminun	: yok, iman, inanmayın,

 

88- O hâlde olan biri: Ya Rabbi diyerek konuşsa da, doğrusu böyle kimselere inanmayın.

 

-89-

فَاصْفَحْ عَنْهُمْ وَقُلْ سَلَامٌ فَسَوْفَ يَعْلَمُونَ

Fasfah anhum ve kul selâm fe sevfe yalemûn

Fe isfah an hum	: artık, saygılı davran, hoş gör, uzak dur, onlardan
ve kul selamun	: de, söyle, selam ver, barış sizinle olsun, selam
Fe sevfe yalemune	: artık gelecekte, yakında bilecek

 

89- Artık o hâlde olanlara saygılı davranarak onlardan uzak dur ve selam vererek ayrıl. Belki de yakında hakikatleri bilirler.